نگاهی به آداب و رسوم چهار شنبه سوری در خراسان
در این شب آداب و رسوم خاصی انجام می شود که این آداب بنا به هر شهر و منطقه ای درخراسان با سلیقه ی اهالی آن منطقه به شکل خاصی برگزار می گردد.
خراسانی ها در این شب آتش می افروزند و با خواندن اشعار شیرین خوشبختی و طالع نیک و تندرستی برای خود آرزو می کنند .
خراسانی ها معتقدند که باید قبل از سال آتش افروخت و پلیدی ها و زشتی های سال کهنه را سوزاند . اکثرخراسانی ها معتقدند که مختار سردار معروف عرب وقتی از زندان آزاد شد به خونخواهی شهدای کربلا قیام کرد و برای تمیز دادن موافقین و مخالفین و تاختن به کفار دستور داد شیعیان بر بالای بام خانه خود آتش روشن کنند و این شب مصادف بود با شب چهارشنبه آخر سال و از آ ن به بعد مرسوم شد که ایرانیان مراسم آتش افروزی را در شب چهارشنبه آخر سال اجرا کنند .
آداب چهار شنبه سوری :
آداب عمومی که همه درآن شرکت می کنند و مهمترین آنها آتش افروزی در شب مزبور می باشد. در این مراسم نزدیک غروب آفتاب هفت بوته آتش در کوچه یاصحن حیاط خود گذاشته و پیر و جوان برای رفع زشتی ها از روی آتش می پرند و این شعر را می خوانند
زردی ما ازتو سرخی تو از ما
آلا بدر بلا بدر دزد و حیز از دِها بدر
( به این طریق آل ها و دزد ها و بلاها را از شهر یا روستای خود بیرون می کنند )
پس از آن باید آتش تا آخر بسوزد و خاکستر شود بعد اعضای خانواده خاکستر آن را سر چهار راه میریزند تا باد ببرد و پس از مراسم آتش افروزی برای دفع قضا و بلا مقداری زغال (علامت سیاه بختی است ) مقداری نمک ( به نماد شورچشمی ) و یک سکه رایج کشور ( نماد تنگدستی ) در کوزه سفالینی اداخته و هریک از اعضای خانواده یکبار کوزه رادور سر خود می چرخاند و نفر آخر آن را به بالای پشت بام برده و به کوچه می اندازد و می گوید : دردِ و بَلایِ خَنَه رِه رِختُم به تویِ کوچه ( دردو بلای خونه را ریختم به توی کوچه )
وقتی مراسم کوزه شکستن تمام شد اهل خانه دور هم جمع می شوند و شادی می کنند و آجیل و شیرینی می خورند و آجیل شب چهار شنبه سوری باید بی نمک باشد متشکل از “انجیر ،کشمش،خرما،توت خشک،فندق، پسته بادام خام ” و برای تکمیل کردن عیش و سرور خود چهار رنگ پلو درست می کنند ” رشته پلو ،عدس پلو ،زرشک پلو،ماش پلو”
منبع: عقاید و رسوم مردم خراسان / تالیف ابراهیم شکورزاده / چاپ دوم با تجدید نظر و اضافات / انتشارات سروش / تهران / سال ۱۳۶۳
پاسخ دهید