خانه داروغه مربوط به دوره قاجار است و در مشهد، خیابان نواب صفوی، راسته حوض مسگران، کوچه داروغه واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۳۵۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.[۱]
خانه تاریخی داروغه توسط معماران و بناهای روس به دستور محمد یوسف خان که اواخر دوره قاجار داروغه مشهد بوده ساخته شده است. این بنا منزل شخصی بوده که مراسم پذیرایی رسمی در آن انجام میگرفت. بر اساس شواهد موجود تا حدود سه دهه گذشته، این بنای تاریخی کاربرد مسکونی داشته است، اما سال ۱۳۶۶ این خانه توسط ورثه به نمایندگان یکی از هیئتهای مذهبی روستای شهیدیه شهرستان میبد یزد فروخته شد و از آن پس تا سال ۱۳۹۱ از این بنا به عنوان محل تجمع و اسکان هیئتهای مذهبی استفاده میشد. این خانه تاریخی در سال ۱۳۹۱ توسط شهرداری مورد تملک قرار گرفته است. بنای خانه داروغه زیر نظر کارشناسان سازمان میراث فرهنگی با هزینه شهرداری با هدف نشان دادن فضاهای ایرانی ـ اسلامی و تاریخی به مردم مرمت شده است. علاقهمندان میتوانند از خانه تاریخی داروغه واقع در خیابان نواب صفوی، بولوار تازه احداث شارستان، میدان امر به معروف و نهی از منکر هر روز از ساعت ۸ لغایت ۱۴ در ایام اداری هفته به صورت رایگان بازدید نمایند.(۲)
بنای تاریخی خانه داروغه که امروز به عنوان نمادی از معماری ایرانی اسلامی و مهندسی مطلوب از آن یاد میشود با مبلغ ۳ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان مورد تملک و بهسازی قرار گرفت.
این بنا در معماری بسیار بینظیر عمل کرده به نوعی که در دو طرف حیاط بخشهای زمستاننشین و تابستاننشین مورد احداث قرار گرفته است.
در بخش زمستاننشین تمامی وسایل گرماساز، مطبخ و… در طبقه زیرین قرار گرفته است تا به نوعی دمای خانه را مناسب بسازد همچنین وجود بخاری دیواری و پنجرههای دو جداره از عجایب این معماری محسوب میشود که در آن زمان مورد استفاده قرار می گرفته است.
در بخش تابستاننشین بنای خانه داروغه وجود اتاقهای بادگیر و حوض آب جاری سنتی و سبک معماری کاملا مهندسی به نوعی این سبک را به رخ آیندگان کشیده است که با استفاده از انرژیهایی نظیر آب، باد، آفتاب و… چگونه میتوان یک بنای بزرگ را بدون هیچ هزینه ای اداره کرد.
مساحت بنای تاریخی خانه داروغه حدود یک هزار و ۱۰۰ متر است که شهرداری با تملک آن اقدام به بازسازی و نوسازی قسمتهای تخریب شده آن کرده است.
عکاس: | حسین حسین زاده |
منبع :
- دانشنامهٔ تاریخ معماری ایرانشهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران.
- آزانس عکس مشهد
استفاده از مطالب و تصاویر با ذکر منبع ” دانشنامه مشهد” مجاز است
پاسخ دهید