علمای تبعید شده مشهد در واقعه نهضت مسجد گوهرشاد
عکسی تاریخی علمای تبعید شده در خانه ای در تهران/ ۱۳۱۴شمسی
بالا از راست به چپ: مرحوم آیت الله زین العابدین سیستانی(احتمالا عموی آیت الله سیستانی مرجع)،مرحوم آیت الله سیدعلی اکبر خوئی(پدر آیت الله سیدابوالقاسم خوئی)،مرحوم آیت الله سیدیونس اردبیلی،مرحوم آیت الله سید هاشم میردامادی نجف آبادی(درآن زمان معروف به نجفی)، نفر آخر آقای سید محمد سیستانی،نشسته پایین نشسته از راست مرحوم سید العراقین، مرحوم آیت الله حاج آقابزرگ شاهرودی، مرحوم آیت الله شیخ هاشم قزوینی، مرحوم عنایت میزبان علما در تهران.
یکی از قیامهای خونین مردم مسلمان ایران به رهبری مراجع تقلید در قرن معاصر، که نقطه عطفی درتاریخ قیامهای اسلامی در تاریخ صد ساله اخیر است، قیام مردم مسلمان در مسجد گوهرشاد، در کنار مرقد مطهر حضرت امام رضا علیه السلام بر ضد دیکتاتوری رضاخان، و کشف حجاب او است.
هنگامی که رضاخان کشف حجاب اجباری را به اجرا گذاشت، علمای وقت از هر سوی کشور، اعتراض شدید خود را اعلام داشتند، از جمله مراجع و علمای برجسته مشهد مقدس در آن وقت، مانند:
آیه الله العظمی حاج آقا حسین قمی، آیه الله حاج شیخ محمد آقازاده، آیه الله شیخ هاشم قزوینی، آیه الله سید عبدالله شیرازی، آیه الله سید علی اکبر خویی، آیه الله شیخ غلامحسین تبریزی، آیه الله سیدعلی سیستانی ، آیهالله سید هاشم میردامادی نجف آبادی و… در بیت آیه الله العظمی سید یونس اردبیلی(ره) اجتماع کردند و اعتراض شدید خود را طی تلگرافی به رضاخان ابلاغ نمودند، این تلگراف با امضای ۳۱ نفر از علمای برجسته مشهد مزین شده بود.
به دنبال بازداشت آیت الله العظمی قمی، مردم مشهد در منازل علمایی همچون آیت الله اردبیلی و آیت الله سید هاشم میردامادی تجمع کردند تا اینکه در تاریخ ۱۰ ربیع الثانی سال ۱۳۵۴ قمری برابر با ۲۰ تیر ماه سال ۱۳۱۴ شمسی، مأموران دستگاه مسلحانه وارد منازل علما شدند و عدهای را مجروح و دستگیر نمودند.
پس از آن، مردم به مبارزه خود ادامه دادند و به مسجد گوهر شاد رفتند. مأموران حکومتی نیز دوباره حمله کرده و کشتار وسیعی را به راه انداختند و رهبران و علمای نهضت را همانند حضرات آیات سید هاشم میردامادی، سید یونس اردبیلی، شاهرودی و نهاوندی و…. بازداشت نمودند. در کنار حرم حضرت رضا علیه السلام در مسجد گوهرشاد متحصن شدند، و روحانی مبارز، محمد تقی بهلول با سخنرانیهای خود، به شدت به اقدامات ضد اسلامی رضاخان اعتراض نمود … به گفته آقای بهلول حدود چهار ساعت از شب گذشته، به دستور رضاخان، دژخیمان او با حمله ناجوانمردانه به مسجد گوهرشاد، مردم را به گلوله بستند که در این کشتار جمعی، حمام خون به راه افتاد و حدود سه هزار نفر به شهادت رسیدند.
پاسخ دهید