خانه امیری مربوط به اواخر دوره قاجار است و در مشهد، خیابان نواب صفوی، نواب صفوی ۹، پ ۳۵۱ واقع شده و این اثر در تاریخ ۳۰ تیر ۱۳۸۴ با شمارهٔ ثبت ۱۲۱۳۲ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه اي که طبق اطلاعات ثبتي آن در سال ۱۳۳۰ هجري قمري ساخته هر چند که طبق شواهد به دست آمده، قدمت اين بناي تاريخي به اوايل دوره قاجاريه برمي گردد که در ادامه به آن اشاره خواهيم کرد.مهم ترين ويژگي اين بناي تاريخي متفاوت بودن توده هاي ۲ طرف حياط در ضلع شرقي و غربي از لحاظ ساختار فيزيکي، نوع و ميزان تزئينات، نورگيري و ابعاد فضايي است.
:«اين خانه تاريخي ۲ طرفه است يعني يک حياط مرکزي که با ۲ ساختمان احاطه شده… اين يک سبک خاص معماري است که تفاوت در نوع زندگي و افراد ساکن در ۲ بخش بنا را نشان مي دهد.»
اولين نکته اي که در ابتداي ورود به خانه اميري ذهن را معطوف خود مي کند اختلاف سطح زياد داخل با خارج بناست؛ موضوعي که اگر فشار سطح خارجي را کنترل کند و باعث رفع خرابي هاي ايجاد شده در ديوارهاي ضلع غربي و شرقي شود مي تواند يک نقطه عطف در ويژگي هاي اين خانه تاريخي باشد. البته فشار بيش از حدي که سطوح خارجي به ديوارهاي بنا وارد کرده است موجب ايجاد قوس ناهمگوني در ساختار ديوارها شده که هم چهره زشتي به بنا داده است و هم هر لحظه احتمال خراب شدن ديوارها را چند برابر مي کند.
۶ سال قبل که خانه تاريخي اميري در فهرست آثار ملي ثبت شد آن را متعلق به دوره اواخر قاجار و اوايل پهلوي دانستند اين در حالي است که يکي از کارشناسان مرمت حاضر در خانه اميري از کشف شواهدي درباره ارتباط اين بنا با دوره اوايل قاجار خبر مي دهد:
«ما آثاري به دست آورديم که نشان مي دهد اين بنا احتمالا مربوط به اوايل قاجاريه است، شواهدي که نشان مي دهد کف محوطه را در يک دوره پوشانده و بالا آورده اند… ما با برداشتن کف حياط شواهدي هم چون تفاوت ابعاد و شکل آجرها، نوع ملات و… به دست آورديم که بر فرضيه ما مهر تاييد مي زند.»
«با توجه به موقعيت منطقه و پروژه هاي بزرگ اطراف آن، طرح کاربري تجاري بهترين گزينه براي آينده خانه تاريخي اميري است… به احتمال فراوان خانه اميري نيز همانند خانه داوودي به سفره خانه سنتي تبديل خواهد شد.»
منبع :
دانشنامهٔ تاریخ معماری ایرانشهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران.
استفاده از مطالب و تصاویر با ذکر منبع ” دانشنامه مشهد” مجاز است
پاسخ دهید