حشمت مهاجرانی ملقب به “پدر فوتبال ایران” در سال ۱۳۱۴ در مشهد متولد شد. او پرافتخارترین و به زعم بسیاری از کارشناسان بهترین مربی تاریخ فوتبال ایران است. مهاجرانی به همراه برادرانش موسسین اولیه باشگاه فوتبال ابومسلم مشهد بودند. وی از دوره جوانی به باشگاه فوتبال تاج (استقلال) پیوست و تا پایان دوران بازی اش در سن ۲۷ سالگی در این تیم باقی ماند. مهاجرانی اولین دوره مربیگری را در ژاپن و طی یک دوره سه ماهه در این کشور، تحت نظر بزرگترین مربیان آن زمان فوتبال دنیا سپری کرد. اولین پست مربی گری او در سال ۱۳۴۹ و بعنوان مربی تیم زیر ۲۱ سال ایران بود. در دوران مربیگری تیم فوتبال جوانان ایران، وی موفق شد تیم جوانان ایران را برای نخستین بار به مقام قهرمانی آسیا برساند و نیز برای چهار دوره پیاپی، این تیم را قهرمان آسیا نماید. این رکوردی بود که تا امروز هیچ مربی ایرانی به آن دست پیدا نکردهاست. درخشش مهاجرانی در مربیگری تیم جوانان، منجر به انتخاب او برای دستیاری “فرانک افارل” ایرلندی که مربی آن زمان تیم ملی فوتبال ایران بود، شد. بعدها وی بعنوان سرمربی تیم ملی ایران منصوب شد و موفق شد تا در جام ملتهای آسیا، تیم ملی ایران را به مقام قهرمانی برساند. یک سال بعد تیم فوتبال المپیک ایران با مربیگری وی به المپیک ۱۹۷۶ مونترال راه یافت. تیم ایران در این مسابقات شگفتی ساز شد و توانست تا مرحله یک هشتم نهایی پیش برود که در این مرحله با شکست ۲-۱ مقابل شوروی از دور مسابقات کنار رفت. این برای نخستین و تنها بار در تاریخ فوتبال ایران بود که تیم ملی فوتبال ایران در یک رقابت جهانی از گروه خود صعود میکرد که تاکنون نیز دیگر محقق نشده است. دو سال بعد افتخار بزرگتری توسط وی برای فوتبال ایران رقم خورد و تیم ملی فوتبال ایران برای نخستین بار در تاریخ فوتبال کشور به جام جهانی راه یافت. تیم وی در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین علی رغم تحمل دو شکست در برابر هلند و پرو و البته کسب یک تساوی ارزشمند در برابر اسکاتلند، با توجه به تجربه کم بازیکنان، بازی های قابل قبولی از خود ارائه داد. از سال ۱۹۷۱ تا ۱۹۷۸ که مهاجرانی مربی و مشاور تیم ملی بود، تیم ایران در ردههای مختلف، قهرمان بلا منازع آسیا بود. مهاجرانی پس از انقلاب به عنوان سرمربی تیم های ملی امارات مشغول بکار شد و توانست تیم جوانان این کشور را قهرمان جوانان غرب آسیا کند. همین تیم بود که بعدها توانست با مربیگری “ماریو زاگالو” برای اولین بار به جام جهانی ۱۹۹۰ ایتالیا راه پیدا کند. او در امارات در کنار نام هایی مانند “تومیسلاو ایویچ” و “والری لوبانفسکی” به چهره ای موثر در تاریخ فوتبال این کشور تبدیل شد. مهاجرانی مدتی به اروپا رفت و برای یکسال مدیر فنی تیم آدمیرا واکر اطریش بود. حشمت مهاجرانی به عنوان یکی از مربیان موفق آسیا، در فهرستی قرار دارد که کنفدراسیون فوتبال آسیا به مناسبت سال ۲۰۱۰، سال مربیگری آسیا، جمع آوری کرده است.
“علی باغبان باشی” متولد ۱۳۰۳ در طرقبه مشهد است. وی بزرگترین، پرافتخارترین و نام آورترین دونده و بلکه ورزشکار ایرانی در کل تاریخ ورزش این کشور است. اولین بار در سال ۱۳۲۴ و در دوران سربازی بود که توسط فرمانده پادگان استعداد وی کشف شد و سپس در اولین مسابقه رسمی وی که در مشهد برگزار میشد و او در این مسابقات با لباس سربازی و پوتین (!) شرکت کرد، توانست “جلالی” (قهرمان آن زمان کشور) را با اختلاف شصت متر پشت سر بگذارد!! و حتی رکورد ایران را که تا آن زمان و به مدت ۸ سال متعلق به “عزیز وکیل منفرد” بود بشکند!!! وی سپس در دومین مسابقه خود که در تهران برگزار شد هم قهرمان شد و توانست به طور شگفت انگیزی باز هم رکورد کشور را جابجا کند! پس از آن بود که به مدت ۲۹ سال متوالی، بدون حتی یک باخت، قهرمان بلامنازع کشور بود و در طی این سالها حتی برای یک بار هم دوم نشد! رکوردی که در دنیا بی نظیر است و این رکورد، هنوز در دنیا توسط هیچ ورزشکاری در هیچ رشته ورزشی شکسته نشده است. وی در هشت مسابقه المپیک شرکت کرد و در چندين مسابقه بين المللی مقام اول را به دست آورد. باغبانباشی ۲۱۹ مدال ملی و بین المللی دارد که خود این هم در میان دوندههای جهان رکوردی مهم محسوب میشود. یکی از روزنامههای خارجی آن زمان، او را “اعجوبه ایرانی” خوانده بود. وی همچنین توانست با ثبت ركورد ۲ ساعت و ۲۳ دقیقه، رکورد زاتوپک اسطوره المپیک سال ۱۹۵۲را در دو ماراتن بشکند و مقام قهرمانی ماراتن جهان را کسب کند و بزرگترین افتخار تاریخ دو و میدانی ایران را رقم بزند. باغبانباشی در هشت دوره المپیک و چندین دوره بازیهای آسیایی شرکت کرده است و توانسته است چندین مدال طلا و نقره و برنز را در این مسابقات بدست آورد.
مسابقات اتومبيلراني ريفت (دریفت) براي نخستين بار در كشور در تاریخ ۲۱ بهمن ماه ۹۱ به ميزباني مشهد برگزار شد. ریفت رشتهاي نوپا در کشور است که مشابه ريس يا سرعت است؛ با اين تفاوت كه در مسيرهاي تعيين شده داخل پيست، امتيازاتي در نظر گرفته ميشود. مسابقه ريفت، مسير مستقيم ندارد و ماشين به پهلو سر ميخورد، به عبارت ديگر اتومبيل در اين مسير غيرمستقيم، در حال سر خوردن است. ديگر تفاوت آن با مسابقه ريس، ايجاد تعادل در قسمت جلو و عقب ماشين است، به گونهاي كه وزن ماشين براي انجام حركات لازم، بايد بين دو بخش عقب و جلو تقسيم شود و تفاوت دیگر اين است كه ماشينهاي مسابقه ريفت جهت امكان انجام حركات لازم و مانور، بايد الزاما ديفرانسيل عقب باشد. در مسابقه ريفت، در برخي موارد ماشينها به صورت تك تك و گاهي دو ماشين همزمان در پيست حضور مييابند كه هر دو صورت در اين مسابقات انجام شد. در اين مسابقه ۱۸ شركتكننده از استانهاي خراسان رضوي، تهران و فارس حضور داشتند.
“کوروش محمدخانی” در تیرماه سال ۱۳۶۸ در مشهد بدنیا آمد. وی آموزش رانندگی را از ۷ سالگی آغاز کرد. هنوز ۱۰ سالی بیشتر نداشت که اولین رکورد خود را در پرش با اتومبیل دست ساز پدرش به ثبت رساند و پرشی به طول ۲۰ متر در ارتفاع ۵ متر از زمین انجام داد و همه حاضران در پیست اتومبیلرانی شاندیز مشهد را متعجب کرد. این رکورد البته دو سال بعد تنها به دست خودش جا به جا شد و توانست طول پرشش را تا ۳۰ متر و ارتفاع آن را تا ۷ متر ارتقا دهد و رکورد بیشترین پرش جهان در رده نوجوانان را بخود اختصاص دهد که تاکنون نیز کسی موفق به شکستن این رکورد نشده است. او توانست پله های ترقی را یکی پس از دیگری پشت سر بگذارد تا آنکه در سال ۱۳۸۴ به مقام نایب قهرمانی مسابقات سرعت قهرمانی کشور رسید. یک سال بعد و در سال ۲۰۰۶ به انگلستان عزیمت کرد و در “آکادمی سیلورستون” این کشور به کار خود ادامه داد. “مسابقات فرمول فورد بریتانیا” و “مسابقات فرمول بارک رنو” یا همان فرمول دو، مقاصد بعدی کوروش محمدخانی از آن سال به بعد بوده اند که او توانسته در این دوره از رقابتها بخوبی بدرخشد و در رقابتهای فرمول دو رنو، در سالهای متوالی عنوانهای اول تا چهارم را به خود اختصاص بدهد. سه مقام قهرمانی در رده بندی مسابقات انگلستان و یک مقام قهرمانی اروپا در مسابقات فرمولا از افتخارات اوست. او اولین ایرانی است که توانسته است به مقام قهرمانی این مسابقات برسد. اوج افتخار محمدخانی پس از قهرمانی در فرمول بارک رنو، دعوت شدن به عنوان یکی از ۲۰ راننده خوب دنیا در رقابتهای پشتوانه سازی هند بود که پیش از رقابتهای اصلی فرمول یک برگزار میشود. او توانست در این مسابقات بزرگترین افتخار تاریخ اتومبیلرانی ایران را بیافریند و عنوان سومی را به خود اختصاص دهد و به مسابقات جهانی “فرمول یک” که مهمترین مسابقات اتومبیلرانی در دنیا است، راه یابد. بدین ترتیب کوروش محمدخانی نخستین و تنها راننده ایرانی و نیز نخستین راننده مسلمان دنیا است که در رقابتهای فرمول یک شرکت می کند. وی با کسب چنین افتخارات بزرگی، توانسته نام خود را به عنوان بزرگترین و پرافتخارترین و مشهورترین راننده ایرانی و مسلمان جهان در کنار نام بزرگانی همچون “مایکل شوماخر”، “کیمی رایکونن”، “جیسن باتن” و … قرار دهد.
عنوان سریعترین گل در کل تاریخ فوتبال ایران متعلق به “هادی عبداللهزاده” بازیکن ابومسلم است که در چارچوب لیگ آزادگان سال ۷۸ و در ثانیه ۷ برابر ایرسوتر نوشهر به ثمر رساند.
خداداد عزيزي در سال ۱۹۹۶ به عنوان بهترين بازيكن فوتبال آسيا و نيز بهترين بازيكن جام ملتهاي آسيا انتخاب شد. بدين ترتيب وي نخستين ايراني است كه موفق به دريافت چنين عنواني شده است. وي همچنين در سال ۹۷، بعد از هيده توشي ناكاتاي ژاپني در رده دوم بهترين بازيكنان آسيا قرار گرفت. همچنين گل دوم خداداد عزيزي به استراليا در بازي برگشت ايران در برابر اين تيم كه باعث صعود ايران به جام جهاني ۹۸ فرانسه گرديد، مهمترين و خاطره انگيزترين گل تاريخ فوتبال ايران است و از آن پس بود كه خداداد عزيزي، “غزال تيزپاي فوتبال آسيا” لقب گرفت.
پس از رای اعضای کمیته کشتیهای سنتی جهان مبنی بر تاسیس فدراسیون جهانی کشتی چوخه، ساختمان این فدراسیون در مهرماه ۹۰ با حضور اعضای کمیته کشتیهای سنتی جهان و وزیر ورزش و جوانان، در میدان تختی مشهد افتتاح شد. بدین ترتیب مشهد به عنوان مهم ترین و بزرگترین قطب کشتی چوخه در جهان معرفی گردید. در جلسه اعضای کمیته کشتیهای سنتی فدراسیون کشتی جهان (FILA) افشین داوری با اکثریت آرا به عنوان نخستین رئیس فدراسیون جهانی کشتی چوخه انتخاب شد. همچنين “محمد رضا قرباني جامي” و “عبدالكريم سودي” از ايران و “آرتور لسوي لاي تا” از كشور ليتواني و “آحمد حسين تامبلي” از هندوستان به عنوان اعضاي هيات رئيسه و موسس فدراسيون جهاني كشتي با چوخه تعيين شدند. همچنین نخستين دوره مسابقات كشتي هاي سنتي جوانان جهان با شركت ورزشكاراني از ۴۰ كشور از چهار قاره جهان ۲۶ الي ۲۸ مهرماه ۹۰ در مشهد برگزار شد.
همزمان با ولادت حضرت فاطمه (س) و هفته زن اولین مرکز تخصصی ورزش بادیبالانس و نیز مرکز ورزشهای دوران بارداری ایران در شهر مشهد افتتاح شد؛ ورزش بادی بالانس که یک رشته نوپا در کشور است از سال ۸۹ توسط بیتا بردبار در ایران بنیانگذاری شد و در فدراسیون اسبق آمادگی جسمانی و سپس فدراسیون ورزشهای همگانی به کار خود ادامه داد.
در حال حاضر این رشته جدید و نوپا که ترکیبی از ورزشهای ریلکسیشن و انعطاف پذیری است توانسته بیش از ۱۰۰ مربی فعال در سطح کشور داشته باشد و جایگاه خود را در بین ورزشهای امادگی جسمانی و تناسب اندام مختص بانوان باز کند و در آیندهای نزدیک در بخش آقایان نیز فعالیت خود را آغاز خواهد کرد.
بیتا بردبار آذری به عنوان مربی و مدرس این ورزش میگوید: همانطور که از نام بادی بالانس پیداست، ورزشی برای تعادل ذهن و بدن و برقراری تعادل بین جسم و روح است، همچنین در آن به فاکتورهای توان، قدرت، استقامت و انعطاف پذیری توجه میشود.
وی در خصوص شعار این ورزش “بادیبالانس برای تمام نسلها” عنوان میکند: بادیبالانس مناسب برای تمام سنین از سالمندان تا کودکان است و همچنین گروههای ویژه ما که شامل زنان باردار میشود، با توجه به حساسیت این دوره تمریناتی برای تقویت مادر وجود دارد.
بنیانگذار این رشته در ایران این ورزش را جایگزین خوبی برای ورزشهای لاغری میداند و میگوید: کالری سوزی بالا، یکی از ویژگیهای این ورزش است که خانمها میتوانند از آن جهت کاهش وزن نیز استفاده کنند. از دیگر فواید این ورزش سلامت روح و روان و کاهش استرس در زندگی است و نیز سلامتی قلب و عروق را در پی دارد و با توجه به اینکه ذهن و روح را آرام میکند میتواند روشی برای کاهش عوارض بیماریهای عصبی مانند دیابت و فشار خون باشد.
مسوول کمیته بادیبالانس در فدراسیون ورزشهای همگانی همچنین از این ورزش به عنوان یک مکمل خوب برای ورزشکاران حرفهای و ملیپوش یاد میکند و اعتقاد دارد که در کنار ورزشهای تخصصی از بادی بالانس میتوان برای کسب مهارتهای بیشتر استفاده کنند.
بادی بالانس ترکیبی از حرکات ورزشی تای چی، یوگا و برخی تمرینات اصلاح شده پیلاتس میباشد، ورزشی قدرتی، استقامتی که بر روی بزرگترین و کوچکترین عضلات تاثیر میگذارد. بادی بالانس باعث تسلط بر خود، حس قوی بودن، آرامش و تمرکز میشود و احساس شما را تغییر خواهد داد وبه واسطه آن انعطاف پذیری به دست خواهید آورد و از نظر فیزیکی و ذهنی هوشیارتر خواهید شد.
بادی بالانس با ورزش تای چی شروع میشود تا درون را آرام ساخته و به آرامی بدن را وارد مرحله دیگری سازد سپس به دنبال آن از تمرینات یوگا استفاده میشود تا بدن را تحت کشش قرار داده و پس از آن ناحیه شکمی را با برخی از تمرینات پیلاتس تقویت میبخشد و در انتها بدن را با ریلکسیشن و مدیتیشن خاص خود آرام میسازد.
یکی از بهترین اتفاقات گشایش این مرکز، پرداختن به ورزش بادی بالانس در دوران بارداری به صورت تخصصی و اولین بار در کشور است، اگر چه نگرانیهایی در مورد انجام برخی تمرینات ورزشی در طی دوران حاملگی وجود دارد اما به طور کلی ایجاد محدودیت در انجام تمرینات ورزشی، ضرورتی ندارد و انجام تمرینات مناسب در این دوران سبب می شود بارداری و زایمان یک تجربه خوب برای مادران باشد و بسیاری از عوارض این دوران کاهش یابد؛ که پس از این دوره نیز تمرینات پس از زایمان و ماساژ نوزادان در نظر گرفته شده است.
از دیگر برنامههای تخصصی، ورزش بادیبالانس برای سالمندان است؛ سالمندی مرحلهای است که ناگزیر همه با آن روبرو میشوند. با افزایش سالهای عمر به ویژه پس از ۶۰ سالگی اغلب اعمال فیزیولوژیکی و مکانیکی بدن کاهش پیدا کرده و کارایی قلب و شش به تدریج کم میشود، تحقیقات نشان داده که پیری زودرس با بی تحرکی تسریع میشود، خمیدگی بدن ناشی از عدم تحرک مهمترین عامل در ایجاد پیری زودرس است لذا یکی از مهمترین روش آهسته نمودن آهنگ سالخوردگی، ورزش است.
هدف رشته بادی بالانس برای سالمندان ایجاد سازگاری در این افراد افزایش دوران تحرک و فعال بودن افراد مسن خصوصا در زنان سالمند و نیز افزایش سالهای موثر عمر است. بادیبالانس میتواند دارویی باشد که بسیاری از انسانها را سالم و تندرست نگه میدارد.
بادی بالانس برای کودکان نیز می تواند نیاز به حرکت و نشاط آن ها را برآورده کرده و در قالب برنامه و تمرینات خاص و البته امن و بدون آسیب فاکتورهایی همچون قدرت، انعطاف پذیری و نشاط را برای کودکان افزایش دهد.
کشتی در خراسان تاریخی دیرینه دارد که ریشه در روحیه حماسی و دلاوری و جوانمردی مردم این سامان دارد. این ویژگی را در دوره های مختلف تاریخی می توان دید. از “توس” و “آرش”، پهلوانان نام آور تاریخ اساطیری ایران زمین گرفته تا قوم “پارت”، ساکنان جنگاور و شیردل دیار خراسان در پیش از اسلام و “پوریای ولی”، اسطوره پهلوانی ایران از دیار خوارزم در خراسان، همه و همه شاهدان این مدعا هستند.
در طول تاریخ ورزش کشور نیز، استان خراسان و شهر مشهد در کنار مازندران و تهران همواره به عنوان قطب اصلی کشتی کشور مطرح بوده است. این تمایز و برجستگی بویژه در کشتی آزاد و پهلوانی بیشتر به چشم می آید. نگاهی به نامهای بزرگ کشتی کشور، موید این مطلب است که بسیاری از این نامها از خطه پهلوان پرور خراسان وارد گود کشتی ایران زمین گشته و افتخارآفرین شده اند. نام آورانی چون پهلوان اکبر خراسانی، محمد خادم، رسول خادم، امیررضا خادم، امیر توکلیان، مجید خدایی، یعقوبعلی شورورزی، عباس گلمکانی، احمد وفادار، رضا احدیان، کریم محمدیان، قربان محمد بهادری، مسلم نادری خادم، اسکندر فیلابی، حمید توکل، حسین معرب، حامد تاتاری، عبدالرضا کارگر، ابوالقاسم سخدری، محمود قشنگ، امین رشید لمیر، حمید باوفا و ….
در این پست سعی شده است که ضمن یادآوری جایگاه مشهد و خراسان در عرصه کشتی ایران و گرامیداشت نام بزرگان خراسانی این عرصه از ورزش کشور، به معرفی تعدادی از ترین های رشته ورزشی کشتی از شهر مشهد و استان خراسان پرداخته شود:
“اسکندر فیلابی” (زاده ۱۳۲۳ در قوچان) کشتی گیر خراسانی است که با کسب چهار مدال طلا در بازیهای آسیایی، عنوان پرافتخارترین ورزشکار ایرانی را در تاریخ این رقابتها در اختیار دارد. همچنین وی نخستین و تنها کشتی گیر ایرانی است که توانسته است در یک دوره از بازیهای آسیایی، همزمان در دو رشته آزاد و فرنگی به مدال طلا دست پیدا کند.
پهلوان “اکبر خراسانی” (زاده مشهد) از پهلوانان نامور ایرانی در دوران قاجار بود که برای سالیان متمادی بازوبند پهلوانی را در اختیار داشت و عنوان پهلوان پهلوانان که معرف قدرترین پهلوان ایران بود را از آن خود کرده بود.
در اولین دوره مسابقات کشتی پهلوانی ایران که در سال ۱۳۲۳ انجام گرفت، پهلوان مشهدی، “سید مصطفی طوسی” توانست با کسب عنوان قهرمانی، اولین بازوبند پهلوانی را بر بازو ببندد. وی پس از آن ۲ سال متوالی دیگر نیز به این مقام دست یافت و بازوبند پهلوانی را برای همیشه از آن خود کرد.
در دوره های بعد، خراسانی ها به همراه پهلوانان پایتخت بسیار خوش درخشیدند و ۱۵ بار دیگر موفق به کسب بازوبند پهلوانی کشور شدند. پهلوان “احمد وفادار” (۳ بار)، پهلوان “ابوالقاسم سخدری” (یک بار)، پهلوان “یعقوبعلی شورورزی” (یک بار)، پهلوان “حمید قشنگ” (۳ بار)، پهلوان “امین رشید لمیر” (۲ بار) و پهلوان “عبدالرضا کارگر” (۲ بار)، پهلوانان خراسانی هستند که موفق به کسب چنین افتخاری شده اند.
“امیررضا خادم” (زاده ۱۳۴۸ در مشهد) دارنده دو مدال برنز در المپیک، یک طلا و یک برنز در مسابقات جهانی و یک طلا در بازیهای آسیایی، نخستین ورزشکار ایرانی است که وارد مجلس شورای اسلامی شده است.
“رسول خادم” (زاده ۱۳۵۰ در مشهد) یکی از پرافتخارترین و نام آورترین کشتی گیران ایرانی است. وی در طول دوران ورزش حرفه ای خود توانسته است به یک مدال طلا و یک برنز در بازیهای المپیک، دو طلا و یک نقره در مسابقات جهانی، یک طلا و یک نقره در بازیهای آسیایی و پنج مدال طلا در مسابقات آسیایی کشتی دست یابد.
پهلوان “یعقوبعلی شورورزی” (زاده ۱۳۰۲ نیشابور – وفات ۱۳۷۸ نیشابور) از کشتی گیران و پهلوانان معروف ایرانی در سنگین وزن بود که مدالهای فراوانی در کشتی در سطح جهان و ایران بدست آورد. او موفق به کسب جام اخلاق و بازوبند پهلوانی کشور شده بود. وی جزء معدود ورزشکاران ایرانی است که بدون شکست از کشتی کناره گیری کرده است. فدراسیون ورزشهای باستانی و کشتی پهلوانی ایران، طی حکمی حق احترام ضرب و زنگ را در کلیه زورخانههای کشور به او داده است. پهلوان شورورزی از سال ۱۳۳۲ به مدت شانزده سال بطور مرتب مقام اول کشتی آزاد و فرنگی ایران را از آن خود ساخت.
ادامه دارد
پاسخ دهید